สมการชีวิต : ปรัชญาชีวิต ธรรมะ

สมการชีวิต

เมื่อต้นฤดูฝนที่ผ่านมานี้ คุณครูไม่ใหญ่ได้สอนสมการไว้ ๒ สมการ

สมการโดนดูดกับสมการโดนดีด

ดูด = ดู - ดัน

ดีด = ดู + (ดัน ยกกำลังสอง)

ฟังเพลิน ๆ ผ่าน ๆ ชวนให้รู้สึกขำ ๆ แต่ว่าทำให้เราจำได้อย่างดี

สมการทั้ง ๒ นี้ ช่วยเตือนย้ำในเรื่องการปฏิบัติธรรมว่า ควรทำและไม่ควรทำอะไร?...อย่างไร?

เมื่อหลับตาทำใจสงบนิ่ง ๆ จนถึงจุดที่ใจจะถูกดูดเข้าสู่ความสว่างภายในนั้น สิ่งที่สมการแรกบอกให้ทำก็คือ ให้มองดูอยู่นิ่ง ๆ เฉย ๆ ปล่อยใจให้ไหลลื่นเป็นไปตามธรรมชาติ ไม่ต้องออกแรงดันใด ๆ เลยแม้แต่นิดเดียว ผลลัพธ์ที่ได้จากสมการเท่ากับ ใจถูกดูด

แต่หากใจดื้อดึงใช้แรงผลักดัน และยิ่งออกแรงดัน แทนที่ผลลัพธ์จะออกมาอย่างสมการโดนดูด กลับจะออกมาเป็นตรงกันข้าม ดังสมการที่ ๒ คือมีค่าเท่ากับใจจะโดนดีดแทน

เป็นการเรียนรู้การปฏิบัติธรรมที่ชวนสนุก แปลกใหม่ เข้าใจง่าย และเห็นภาพชัด

โง่ + ขยัน = เหนื่อย
โง่ + โลภ = เหยื่อ
โง่ + ขี้เกียจ = ยากจน
โง่ + บริโภคนิยม = หมดตัว
โง่ + ช้า = ล้าหลัง
โง่ + รีบร้อน = สะดุด
โง่ + อดทน = ถึงจุดหมาย แต่ช้าหน่อย
โง่ + ขยัน + อดทน = ลืมตาอ้าปากได้
โง่ + ซื่อสัตย์ = คนเมตตา
โง่ + กตัญญู = พระคุ้ม
โง่ + เรียนรู้ = ไม่โง่

ฉลาด + ขยัน = ความสำเร็จ
ฉลาด + อดทน = ความเจริญ
ฉลาด + ขี้เกียจ = โกง
ฉลาด + ขี้เกียจ + โลภ = โคตรโกง
ฉลาด + โอกาส = ติดปีก
ฉลาด + โอกาส + ขยัน = ติดจรวด
ฉลาด + กตัญญู = สัตบุรุษ
ฉลาด + ซื่อสัตย์ = ยอดคน
ฉลาด + ไม่เรียนรู้ = ไม่ฉลาด

โลภ + ขี้เกียจ = ชีวิตหมดไปกับการหาทางลัด
โลภ + ขยัน = รวย
โลภ + โกรธ = โรคหัวใจ

โกรธ + เกลียด = ไฟในอก
โกรธ + อโหสิ = สวรรค์

รัก + หลง = อุปาทาน
รัก + ใจร้อน = ชิงสุกก่อนห่าม
รัก + ใจเย็น = ไม้เท้ายอดทอง ตะบองยอดเพชร
รัก + เข้าใจ = รักจริง
เข้าใจ + ให้อภัย = รักแท้
รัก + อดทน = บ้านเย็น
รัก + อกหัก = ปรากฏการณ์ธรรมชาติ

อกหัก + เหล้า = ยืดเวลาอกหัก
อกหัก + เข้าใจ = ลดเวลาอกหัก
อกหัก + เมตตา = หายอกหัก

ความรู้ + ความโลภ = โมหะ
ความรู้ + ความหลง = เอาตัวไม่รอด
ความรู้ + จริยธรรม = ปัญญา

สติ + ปัญญา = ความเจริญ

จินตนาการ + ความคิดสร้างสรรค์ = นวัตกรรมด้านบวก
จินตนาการ + โมหะ = นวัตกรรมด้านลบ
จินตนาการ + อารมณ์ลบ = ฟุ้งซ่าน

ปัญหา + กลุ้มใจ = ปัญหา + กลุ้มใจ
ปัญหา + วิเคราะห์ = ลดปัญหา

ใจเย็น + รอบคอบ = สำเร็จมั่นคง
รีบร้อน + มีแผน = วิ่งสะดุด
รีบร้อน + ไม่มีแผน = วิ่งอยู่กับที่

รวย + เมตตา = บุญ
รวย + ธรรม = กุศล

ทำบุญ + ชื่อเสียง = แบกโลก
ทำบุญ + ชาติหน้า = การลงทุน
ทำบุญ + เมตตา = ปล่อยวาง

ไม่เข้าใจ + ไม่ปล่อยวาง = อุปาทาน
เข้าใจ + ไม่ปล่อยวาง = โซ่ตรวน
เข้าใจ + ปล่อยวาง = เย็น


สูตรชีวิตสำเร็จ

ขยัน + อดทน + เรียนรู้ + ใจเย็น + เมตตา + ปล่อยวาง = ความเจริญรุ่งเรือง
ทั้งทางโลกและจิตใจ


สมการต่อไปนี้เกิดจากที่เคยถามและสังเกตหลวงพ่อคุณครูไม่ใหญ่ยามที่ท่านพบเจอปัญหาอุปสรรคต่าง ๆ ท่านบอกว่าให้เอาใจอยู่ในบุญและให้ดำเนินชีวิตตาม ๔ ข้อนี้ มีงานก็ทำกันต่อไป มีปัญหาก็แก้กันไป มีบุญก็หมั่นสั่งสมกันเรื่อยไป ส่วนธรรมะก็ต้องนั่งไปขาดไม่ได้

สมการที่ออกมาหน้าตาเป็นแบบนี้

ชีวิต = (บุญ + ธรรมะ) - (งาน + ปัญหา)

ถ้าขยายความตามฉบับนักเรียนอนุบาลฯ อย่างผม จะได้ความว่า คุณค่าของชีวิตมีค่าเท่ากับบุญที่หมั่นสั่งสม บวกด้วยผลการปฏิบัติธรรม ลบออกด้วยเวลาที่หมดไปกับการทำงานรวมกับความทุกข์ที่เกิดจากปัญหา

ผลลัพธ์ของสมการจะเป็นอย่างไรอยู่ที่การดำเนินชีวิตของเรา

ถ้าเราหมั่นสร้างบุญไว้เยอะ ๆ ผลลัพธ์สมการชีวิตออกมาเป็นบวก เท่ากับว่าเราได้กำไรชีวิต

เราต่างก็ปรารถนาความสุข ความสำเร็จในชีวิต และมุ่งที่จะไปให้ถึงเป้าหมายโดยเร็วกันทุกคน

แต่ถ้าเราไม่ใส่ใจเรื่องบุญ มุ่งทำแต่งาน สมการชีวิตมีโอกาสติดลบ

หรือถ้าพบเจอปัญหา มัวแต่กลุ้มและทุกข์ใจโดยไม่หมั่นเติมบุญ สมการชีวิตช่วงนี้ย่อมมีโอกาสติดลบ

ยิ่งในเรื่องของงาน หากงานที่ทำเป็นงานที่ส่งเสริมสนับสนุนเพิ่มค่าของบุญมากขึ้น ทำให้มองเห็นได้ชัดว่าสุดท้ายเมื่อปิดงบดุล ชีวิตย่อมไม่ขาดทุน

ดังนั้น จึงควรหมั่นทบทวนสมการให้เกินดุลเสมอ และไม่ว่าอยู่ในภาวะใดต้องทำทุกอย่างไปด้วยกันอย่างที่ครูไม่ใหญ่ได้บอกไว้

ผมเชื่อว่าคงไม่มีใครอยากเสียเวลา เมื่อมารู้ทีหลังว่า ชีวิตเราขับมาผิดเส้นทาง
คุณสามารถเลือกสมการชีวิตเองได้ ขึ้นอยู่ว่าคุณต้องการจะเป็นอย่างไร